Robben Ford – Live – Een betoverende desillusie

Robben Ford is absoluut één van de grootste blues gitaristen van deze tijd. In het begin van de jaren ’90 had ik hem al een keertje live gezien met ‘The Blue Line’, na zijn geweldige Mystic Mile album. Hij was werkelijk fenomenaal. Met veel passie, goede show en verpletterende langdurige solo’s betoverde hij destijds het publiek twee en een half uur lang. De verwachtingen waren gisteren dan ook hoog gespannen. Maar was hij deze keer net zo indrukwekkend of beperkte hij zich slechts tot een ‘verplicht nummer’?

Het voorprogramma

Het voorprogramma was een blues bandje uit Leidschendam (de naam is me even ontschoten). Op zich een lastige taak om het voorprogramma van Robben Ford te mogen invullen, maar ze speelden prima en hadden duidelijk veel plezier. De vonk sloeg ook over bij het publiek wat leuk was om te zien!

Het hoofdprogramma: Robben Ford

Maar iedereen kwam natuurlijk voor het Robben Ford trio. De bandwissel verliep zeer voorspoedig en de show kon beginnen. Ik had een plekje midden vooraan het podium. Wat betreft het geluid een waardeloze plek, maar wat betreft het zicht en natuurlijk het ‘contact’ met de muzikanten de beste plek.

Het eerste dat me opviel was dat hij redelijk nerveus overkwam. Bij het betreden van het podium werd er gevraagd om geen flits te gebruiken bij het maken van foto’s en filmpjes. Dat is een heel gebruikelijke vraag, zeker met die verblindende flitslichtjes van de mobiele telefoons van tegenwoordig. Maar Robben leek een beetje panisch te zijn voor alles rondom foto’s en filmpjes. Na het eerste nummer stuurde hij al een fotograaf weg die welgeteld drie foto’s van hem had gemaakt; ‘Go away. I don’t want you to do that’. De fotograaf gaf hem duidelijk een ongemakkelijk gevoel. En deze scene herhaalde zich min of meer voorafgaande aan de toegift toen iemand de naam van een verzoeknummer op een telefoon aan hem liet zien: “I don’t know what that thing is, but I want you to put it away. We are not playing that song.”. Ik denk dat het voor hemzelf duidelijk een stempel op het optreden drukte en dat hij zich afgeleid voelde door de technologie van vandaag de dag. Dat lijkt me erg lastig als je zo vaak voor een groot publiek speelt.

Een ander aspect was de interactie. Die was er eigenlijk niet. Hij heeft twee of drie keer iets gezegd en één keer interactie gehad met het publiek door te vragen hoe het met iedereen ging (het bekende verhaal van “I don’t hear you in the back…”). Grapjes en opmerkingen die uit het publiek geroepen werden in de stiltes negeerde hij volledig. En verder vermeed hij elke vorm van oogcontact.

Zijn gitaarspel, waar ik zo meer over zal schrijven, was natuurlijk af en toe weer fenomenaal. Maar het was niet zoals de eerste keer dat ik hem zag. Hij kwam op mij over als een ‘oude’ man (hij wordt volgende maand 60) die zijn nummertjes afdraaide (diezelfde desillusie heb ik eerder al een keer met Mark Knopfler gehad). Uiteindelijk heeft hij ruim vijf kwartier gespeeld, wat toch wel erg kort is voor een live concert. Ondanks dat ik genoten heb was het toch een beetje teleurstellend. De file van tien kilometer op de weg naar huis maakte dat gevoel niet echt goed 😉

Ik heb tijdens de toegift toch nog even een kort filmpje opgenomen. Het was immers zijn laatste nummer van de avond, dus dat moest wel kunnen… De cymbals komen alleen een beetje hard door!

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=Ro-ZpzVHjtY[/youtube]

Het spel en geluid van Robben Ford

Typerend voor het spel van Robben Ford is zijn inlevingsvermogen in de muziek, waarbij dynamische solo’s worden afgewisseld met strakke rifs en slagpartijen. De basis van zijn nummers bestaan vaak uit slagpartijen waarin double stops, basloopjes, blue-notes en blues akkoorden met elkaar vermengd worden tot een groter geheel. En zijn goede slagtechniek laat elk nummer probleemloos swingen. Tijdens zijn solo’s merkt je dat zijn handen bijna een een verlengstek van zijn ziel worden. Het is niet zozeer zijn soleertechniek waarmee hij indruk maakt, maar met name de bezieling waarmee hij soleert.

Zijn live setup is redelijk eenvoudig. Gisteren had hij twee gitaren bij zich (een Gibson en een Fendor telecaster) en twee gekoppelde Fender versterkers. Wat betreft effecten gebruikt hij ook bijna niets. Een galm, af en toe een delay, zeer sporadische chorus, wah en een volume-pedaal. Het meeste gebruikte hij een solo pedaal dat met name wat overdrive en volume aan het geluid toevoegde.

Wat met name opvalt is dat hij alles uit de gitaar haalt wat erin zit wat betreft dynamiek en de klank. Hij varieert voortdurend met de klank van zijn gitaar tijdens het spelen. Enerzijds varieert hij voortdurend de plek op de gitaar waar hij aanslaat. De ene keer raakt hij de snaren dicht bij de brug, dan weer in het midden en soms juist wat dichter bij de hals. Dit geeft een andere klant. Verder speelt hij afwisselend met een plectrum en met zijn vingers. Met de vingers speelt hij de meer ritmische stukjes en de begin of eindstukken van een solo (wat een warmer en zachter gitaargeluid geeft) om het daarna weer met een plectrum over te nemen. Bovendien verandert hij voortdurend van element op zijn gitaar, van brug element naar hals element en weer terug. Ook dit geeft een enorme variatie aan het gitaargeluid dat je hoort.

Alle bovenstaande technieken past Robben voortdurend toe. Hij bouwt een nummer of solo niet alleen op qua spel en melodie, maar ook wat betreft klank en dynamiek. Hierdoor heeft hij ook weinig effecten nodig. In zijn spel en geluid zit namelijk al zo ontzettend veel variatie. En doordat hij relatief weinig vervorming gebruikt klinkt het allemaal heel natuurlijk en speelt hij ‘met de billen bloot’. Absoluut indrukwekkend!

Overigens speelt hij met 1mm plectrums van het merk Planet Waves. Zonder Robben Ford opdruk helaas…

Een gitarist moet zich altijd voor 100% geven

Voor mij persoonlijk bracht Robben Ford gisteren dus niet wat ik ervan had verwacht of wellicht gehoopt. Wellicht komt het doordat ik inmiddels meer gezien heb en zelf meer ervaring heb als muzikant. Ik begin bijna aan mijzelf te twijfelen of het destijds wel zo goed was (maar dat was het zeker). En natuurlijk blijft een optreden een moment opname. Wellicht is hij moe aan het einde van zijn tournee. Wellicht had hij slecht geslapen. Wellicht zijn er andere zaken die meespelen en voor het publiek onbekend zijn. Maar als artiest moet je er zijn voor je publiek en moet je alles geven, elke keer weer. Dat is hem gisteren als persoon in elk geval niet gelukt, maar als gitarist met vlagen wel. Voor mij persoonlijk sprong de vonk gisteren niet zo vaak over. Of wellicht doofde af en toe het oude vlammetje een klein beetje. En dat is jammer, want het is een geweldige gitarist die ik enorm bewonder, maar die veel beter kan dan dat hij gisteren heeft laten zien en horen. En dus des te meer sympathie voor het voorprogramma!