Gitaar spelen is goed voor je hersenen

Onlangs was ik bij NEMO in Amsterdam. Erg leuk en leerzaam en zeker een aanrader als je er nog nooit bent geweest (beetje vergelijkbaar met het Evoluon dat vroeger in Eindhoven bestond). De afdeling die gaat over je hersenen liet een mooi overzicht zien van de tien belangrijkste tips om je hersenen gezond en fit te houden. Gitaar spelen stond daar indirect ook bij: “Leer een muziekinstrument spelen”. Er zijn verschillen redenen waarom het bespelen van een instrument, zoals de gitaar, bijdraagt aan de ontwikkeling van de hersenen. Je voert namelijk verschillende handelingen uit die een combinatie van beide hersenhelften vergen. In dit artikel gaan we daar iets dieper op in.

 

Fijne vingerbewegingen

Als je gitaar speelt, leer je om zeer precies en nauwkeurig je vingers te bewegen en te gebruiken. Dit is bij gitaristen nog meer het geval dan bij andere instrumenten. Als je bijvoorbeeld een piano bespeelt dan druk je de toetsen in. Bij een trompet druk je de knoppen van de verschillende ventielen in. Bij een harp trek je aan de snaren. En speel je op een drumstel, dan houdt je stokken vast en heb je je vingers nog minder nodig. Maar speel je gitaar of viool, dan zijn de kleinste bewegingen van invloed op de muziek die je maakt. Denk aan vibrato’s, bends, slides, hammer-on’s, pull-off’s en flageoletten. Allemaal technieken die gerelateerd zijn aan de met name het instrument gitaar.

 

Linker- en rechterhand coördinatie

Speel je fingerstyle op je gitaar (dus met je vingers in plaats van met een plectrum), dan gebruik je ook de vingers van je andere hand afzonderlijk om daarmee de snaren aan te slaan. Ook dit zijn fijne en nauwkeurige vingerbewegingen. Sowieso, ongeacht of je fingerstyle of plectrumstyle speelt, is er de benodigde coördinatie vereist tussen beide handen. Wat je met je linkerhand doet, moet exact afgestemd en getimed zijn met datgene dat je met je rechterhand doet. Echter, besef goed dat het volstrekt verschillende vingerbewegingen zijn die op de timing na niets met elkaar te maken hebben. En dat vinden je hersenen best lastig en vergt oefening.

 

Het luisteren naar toonhoogte en ritme

Dat muziek leuk en gezond is (als het qua volume niet te hard gaat tenminste :-)) spreekt voor zich. Het is door vele wetenschappers getest en bewezen dat bepaalde (met name klassieke) muziek bijdraagt aan het vermogen van je hersenen om te leren en dingen te onthouden. Bespeel je gitaar, of een ander muziekinstrument, dan worden je hersenen actief gestimuleerd om zich verder te ontwikkelen. Je moet in je hersenen namelijk actief luisteren naar de tonen en ritmes die je hoort. Kloppen de tonen en klopt het ritme met wat je verwacht of leest? Je hersenen moeten een vertaling maken van notenschrift (of bij de gitaar de veelgebruikte tabulatuur notatie) of melodieën in je hoofd naar de tonen en ritmes die je daadwerkelijk terughoort vanuit je gitaar. Goed voor je hersenen!

 

Gitaar spelen creëert ruimtelijk inzicht

Los van het feit dat gitaarspelen leuk is en je van oefenen beter gitaar gaat spelen, is het dus ook nog eens goed voor je hersenen. Met name de ontwikkeling van ruimtelijk inzicht wordt gestimuleerd door het bespelen van een instrument. En laat ik nu zelf toevallig een heel goed ruimtelijk inzicht hebben. Ik ben pas later gitaar gaan spelen, maar speelde als kind piano en zong in een koor. Wellicht dat  het dus klopt. Hoe zou mijn ruimtelijk inzicht zijn ontwikkeld als ik als kind al gitaar was gaan spelen i.p.v. piano? 😉

 

Nog meer je hersenen ontwikkelen dankzij je gitaar

Het bespelen van een instrument was dus één van de tien tips voor een fitte brein. Maar laten we eens kijken naar de andere negen tips (met dank aan NEMO voor het lijstje). Zijn er nog meer gerelateerd aan de gitaar?

 

1. Leer je andere hand gebruiken: Goh, hadden we het daar niet al over gehad? Goed voor de ontwikkeling van je hersens dus!

 

2. Eet gezond: Tja, hier haken veel gitaristen af. Lange haren, tatoeages, drank, drugs…. of toch liever niet 😎

 

3. Blijf je hele leven leren: Daar ben ik een groot voorstander van. Stilstand is achteruitgang. Dat zie je in de natuur ook. Als je niet groeit dan sterf je langzaam af. Ouderen die spreekwoordelijk achter de geraniums gaan zitten zie je meestal ook snel achteruit gaan, terwijl mensen die blijven leren gemiddeld genomen veel ouder worden. We gaan een beetje “off topic” geloof ik. Maar laat het leren op je gitaar daarnaast ook gewoon erg leuk zijn! Dus zet die televisie wat vaker uit en ga oefenen op je gitaar. En dan niet alleen maar liedjes blijven spelen die je al kent, maar oefen veel nieuwe dingen die net boven je kunnen liggen. Daar groeit niet alleen je hersencapaciteit van, maar met name jij als gitarist!

 

4. Blijf sociaal actief: Sociale contacten zijn belangrijk in het leven. Als gitarist is er niets leukers dan met andere muzikanten samen spelen en om voor een publiek te spelen. Allemaal sociale contacten dus. Speel je nog niet in een band of met andere muzikanten samen, pak je gitaar op en doe het. Er is niets leukers en het is ook nog eens leerzaam!

 

5. Beperk stress: Spreekt voor zich. Als gitarist ervaar je wellicht stress tijdens optredens of bijvoorbeeld een examen op het conservatorium of de muziekschool. Stress kun je beperken door je goed voor te bereiden, overal ruim de tijd voor te nemen, veel ervaring op te doen en daarnaast goed te blijven oefenen op je gitaar!

 

6. Speel brain spelletjes: Leuk voor tussen twee sets tijdens een optreden? Of als pauze tussen het oefenen? Nee, niet echt gitaar gerelateerd ben ik bang.

 

7. Beweeg: Ik zeg: er moet meer gesprongen worden op het podium…

 

8. Slaap goed: Ehhh…hoe zouden onze gitaristen-hersenen eruit zien als we alleen maar overdag zouden optreden?

 

9. Lach: Ook niet echt van toepassing op het gitaarspelen, maar probeer in elk geval te genieten van het spelen, het oefenen en het optreden. Je zult mij niet zonder lach op het podium zien staan, want het is simpelweg genieten!

 

Samenvattend: van de tien belangrijkste tips voor een fit brein, kun je er al vier afvangen door simpelweg gitaar te spelen. Uiteraard is dat voor weinig mensen een reden om gitaar te gaan spelen, maar ik liep toevallig tegen het lijstje aan en vond het geinig om te delen. Toch leuk om te weten dat gitaar spelen goed is voor je hersenen!