Paul Gilbert Live – Shredden Met Een Knipoog

Paul Gilbert live is garantie voor een feestje met echte rock gitaristen! Elk jaar heeft de Boerderij in Zoetermeer weer concerten om je vingers bij af te likken en gisteren was het ook weer raak: super gitarist Paul Gilbert (Racer-X, Mr.Big, G3) was met super drummer Thomas Lang, bassist Kellie LeMieux en zijn vrouw Emi Gilbert in Zoetermeer voor een show die in het teken staat van zijn Vibrato tour (naar de gelijknamige CD die vorig jaar is verschenen). Paul Gilbert staat bekend als een van de snelste en technisch begaafde rockgitaristen, maar gisteren liet hij zien en horen dat hij veel meer kan dan alleen maar snel spelen. Als muzikant is hij in de loop der jaren veel diverser geworden, zeer zeker ook dankzij zijn vrouw Emi. Maar in basis blijft hij die geweldige rockgitarist met veel humor! Een verslag van een avond vol muzikaal vuurwerk.

 

Over Paul Gilbert

Gilbert is een in 1966 geboren Amerikaan en speelt al gitaar sinds zijn kinderjaren. Op 15 jarige leeftijd schreef hij Mike Varney aan (Varney was met zijn Shrapnel Records in de jaren ’80 een grote drijvende kracht achter het succes van veel gitaristen en artiesten in de rock en metal scene). Paul vroeg of hij een keer met Ozzy Osbourne mocht meespelen en Varney was meteen onder de indruk van de demo die Gilbert had opgestuurd. Kort daarna was Paul Gilbert het gesprek van onderwerp in de muziek- en gitaarscene, onder andere dankzij het Amerikaanse tijdschrift ‘Guitar Player’. Op 18 jarige leeftijd ging hij studeren aan het Musicians Institue (voorheen GIT; The Guitar Institute of Technology), dat vele andere grote namen heeft voorgebracht (denk aan Scott Henderson, Frank Gambale of Stuart Hamm om er maar een paar te noemen). In deze periode bracht hij ook het eerste Racer-X album uit, waarna hij veelvuldig werd geroemd en genoemd in combinatie met gitaristen als Randy Rhoads en Yngwie Malmsteen. In tegenstelling tot Rhoads en Malmsteen was het nieuweling Gilbert die vernieuwing bracht door steeds minder te leunen op de klassieke invloeden van Bach en andere componisten.

[youtube width=”640″ height=”390″]http://www.youtube.com/watch?v=HEks3pPfvSc[/youtube]

In 1988 werd Paul Gilbert benaderd door Billy Sheehan. Sheehan had samen met Steve Vai furore gemaakt als de band van David Lee Roth, en had na dit avontuur de sterke wens om een eigen band te beginnen. Mr.Big met hun grote hit “To Be With You” was het resultaat. Ongeveer 10 jaar na oprichting, met vooral veel succes in Japan, besloot Gilbert om solo verder te gaan. Na ruim 10 jaar solo werk te hebben uitgebracht besloot hij, tot blijdschap van de eerste generatie Mr.Big fans, om een reunion Mr.Big CD uit te brengen alsmede een tour te volbrengen (nu op DVD te bewonderen). Naast zijn bands en solowerk heeft Paul Gilbert veel instructie Video’s en DVDs uitgebracht en zijn er diverse projecten geweest waar hij aan heeft gewerkt. Denk aan een tour met G3, een Racer-X reunion en de Yellow Matter Custard band, een Beatles coverband met o.a. Mike Portnoy (ex. Dream Theater drummer).

 

De Gitaartechniek en Speelstijl van Paul Gilbert

Gilbert is één van de grondleggers van een gitaarstroming die het shredden genoemd wordt, wat door veel mensen gezien wordt in termen als ‘het spelen van 100,000 noten per minuut’. Veel shredders beperken zich inderdaad tot het zoveel mogelijk aanslagen per seconden of minuut halen. Bij Paul Gilbert staat het shredden echter op een hoger niveau en is het ‘slechts’ een techniek en onderdeel van zijn totale spel. Zijn perfecte plectrum-techniek (een stabiele grip, een loodrechte aanslag en het voortdurend minimaliseren van wrijving met de snaren) in combinatie met zijn vingervlugheid (lange vingers en ook voortdurend de pink gebruiken) stellen hem in staat om heel snel te spelen. Maar het is geen race tegen de klok meer, zoals dat wellicht nog wel in zijn begintijd was. Natuurlijk zijn er nog die razendsnelle solo’s, maar in de loop der jaren zijn de melodie, toonsoorten, ritmes en ook de interactie tussen de instrumenten en de zang een steeds grotere rol gaan spelen. Ook laat de Paul Gilbert van vandaag een bredere stijl horen, met invloeden vanuit de blues, jazz, fusion en klassiek. En ook ritmisch is het gevarieerder dan voorheen. De invloeden van Thomas Lang en Emi Gilbert zijn duidelijk te horen op zijn Vibrato album. Daar waar Gilbert altijd al een voorbeeld voor veel gitaristen is geweest rondom zijn alternate-picking techniek zijn er tegenwoordig ook regelmatiger legato stukken te horen. Naast techniek speelt ritme een belangrijke rol in zijn spel. Hoe snel zijn solo’s ook af en toe zijn, de juiste noten blijven altijd voorzien van accenten en alles kan worden herleid naar ritmische perfectie. En dat altijd gecombineerd met humor! Paul is overigens al jaren endorsed door Ibanez gitaren en speelt op Marshall verstekers en met Jim Dunlop plectrums van 0,6 mm dik (of eigenlijk verrassend dun).

[youtube width=”640″ height=”390″]http://www.youtube.com/watch?v=YdMrMLCygrc[/youtube]

Over Thomas Lang

Ondanks dat het Paul Gilbert was die gisteren een concert gaf in de Boerderij in Zoetermeer, waren er veel drummers in de zaal. Dat kwam door Thomas Lang. Thomas is een van de meest begaafde drummers op onze aardbol en is het afgelopen decennium regelmatig door internationale bladen uitgeroepen als beste drummer. Lang is altijd erg actief geweest als sessiemuzikant voor met name Europese artiesten (hij is Oostenrijker) en heeft daarnaast altijd veel clinics gegeven en is op verschillende manieren actief geweest als drum-instructeur. Samen met een zeer select groepje van zes andere genodigden heeft hij een aantal jaren geleden auditie mogen doen bij Dream Theater als vervanger voor Mike Portnoy. Wellicht zegt dat al genoeg over zijn kunnen! Lang en Gilbert is in elk geval op papier een combinatie van het hoogste niveau. Dat werd nog meer duidelijk na het uitbrengen van de Vibrato CD, maar ook gisteren bleek het live een goede combinatie te zijn.

 

De Eerste Aanblik: Tinnitus

Om 20:30 stipt kwamen de vier muzikanten het podium op. Het aanblik van een concert van Paul Gilbert is voor mensen die hem nog nooit hebben zien spelen wellicht vreemd: hij heeft namelijk een grote hoofdtelefoon op zijn hoofd. Een ‘extreme isolation’ hoofdtelefoon die eigenlijk voor drummers is om hun gehoor te beschermen. Paul Gilbert heeft in zijn leven teveel in de herrie gestaan en is daardoor gedeeltelijk doof (zoals vele muzikanten), vooral wat betreft de hoge tonen. Hij leidt daarnaast aan een heftige vorm van tinnitus (gekraak, gepiep en andere geluiden die je normaal niet behoort te horen, maar die je als tinnitus patiënt 24 uur per dag hoort). Om verdere schade zoveel mogelijk te beperken draagt Gilbert sinds jaren altijd een hoofdtelefoon. Ironisch genoeg is ook het verkeerd gebruiken van een hoofdtelefoon mede oorzaak van zijn gehoorshade. En wellicht nog ironischer zijn twee incidenten die Paul Gilbert zelf kan herinneren waarop zijn gehoor ernstige schade heeft ondergaan. Eén keer tijdens een NAMM (jaarlijkse muziekbeurs) jamsessie met Steve Vai en een keer in de studio met Eddie van Halen. Gilbert grapt er zelf wel eens over: “Het is waarschijnlijk het Karma van het stelen van hun licks, dat twee van de allergrootste gitaristen mede debet zijn aan mijn gehoorschade”. Paul Gilbert adviseert en waarschuwt muzikanten actief en probeert te voorkomen dat anderen dezelfde fouten begaan. Tevens doneert hij veel geld aan onderzoek naar Tinnitus in de hoop dat er een medische doorbraak komt. Helaas is het een pijnlijke constatering dat er nog steeds veel (maar wel minder dan jaren geleden) concertbezoekers zonder oordoppen in de zaal staan.

 

‘Hogeschool gitaarmuziek’ vanaf het eerste nummer

Technische hoogstandjes waren verwacht, zeker als je naar de diversiteit van de nummers op de Vibrato CD luistert. Zowel Emi Gilbert als Thomas Lang hebben duidelijk een positieve stempel gedrukt op de composities en dat zie en hoor je op de avond zelf ook terug. Invloeden vanuit de blues, jazz, fusion, funk en metal zijn hoorbaar en worden aangenaam afgewisseld en door elkaar heen gebruikt. Minder toegankelijke ritmes en accenten die af en toe onnavolgbaar zijn worden niet alleen op de studio-versie, maar ook live op het podium probleemloos neergezet. Mooie meerstemmig zangpartijen, zoals we die bij Mr.Big zo vaak hoorden, worden prachtig neergezet in nummers als ‘Vibrato’ of ‘Atmosphere on the Moon’. Dit alles gecombineerd met de zeer typerende gitaarloopjes, maakte dit wellicht het meest volwassen en complete optreden van Gilbert tot nu toe.

 

De briljante muzikaliteit werd uiteraard ook te horen gebracht in een drumsolo en een kwartiertje met Paul Gilbert solo op semi-akoestische gitaar. Een medley van oude nummers kwam langs, met werk van zijn eerste albums, Racer-X en ook Mr. Big (afsluitend met ‘Green Tinted Sixties Mind’, een nummer waar veel gitaristen zich altijd op verlekkeren). Ook waren er in bepaalde nummers korte soleermomenten voor iedereen weggelegd, waarbij het knap was dat Thomas Lang niet af en toe de rest van de band verloor op momenten dat hij weer eens geheel tegen alles en iedereen in op zijn trommels sloeg (voor het publiek was het in elk geval af en toe onnavolgbaar). Ook het vraag en antwoordspel met veel improvisatie tussen Paul en Emi mocht er zijn.

 

Een ander aspect dat een optreden van Paul Gilbert leuk maakt, is dat hij altijd wel nieuwe nummers speelt. Dit zijn vaak covers van zijn eigen helden, maar ook oude nummers die hij een nieuw jasje geeft. Opvallend was gisteren dat “Down to Mexico” in een 7-kwarts in plaats van een 4-kwarts-maat (zoals het origineel) gespeeld werd. Dat gaf het een volledig nieuwe dimensie. Voor je gevoel “klopt er iets niet” maar je kunt er niet meteen je vinger op leggen todat je wat beter gaat luisteren. O ja, en niet te vergeten was er ook nog de onbekendere Kelly LeMieux die als muzikant voornamelijk in de studio actief is geweest. Hij speelde alles probleemloos mee en deed wat van hem verlangd werd en wellicht nog wel wat meer dan dat!

[youtube width=”640″ height=”390″]http://www.youtube.com/watch?v=bMnlvtv9VG0[/youtube]

Oude Gitaarhelden

Paul Gilbert is beïnvloed door een heel scala aan gitaristen. Daardoor is hij uniek en geen kopie van welke gitarist dan ook. Zijn Beatles coverband ‘Yellow Matter Custard’ spreekt boekdelen over de invloed die The Beatles heeft gehad op hem. Het gitaar spelen met de tanden is natuurlijk ooit begonnen bij Jimi Hendrix en werd door Paul al bij een van de eerste nummers in het altijd fascinerende en indrukwekkende Scarified uitgebreid gedemonstreerd. Het nummer Roundabout van Yes heeft hij niet gespeeld, maar staat als live versie op de Vibrato CD en is ook een briljante klassieker waar hij in zijn muzikale leven zeker inspiratie uit heeft geput. Ook kondigde hij halverwege het concert een nummer aan dat hij als kind als een van zijn eerste nummers op de gitaar heeft leren spelen: “Toen ik 9 jaar was kon ik de gitaar-riff met één vinger spelen, pas veel later heb ik de rest van het nummer leren spelen”. Vervolgens werd “25 or 6 to 4” van Chicago ingezet en was duidelijk wat hij bedoelde…waarom heb je als gitarist een blazers-sectie of meerstemmigheid nodig?  😉 En je ziet een groot deel van het publiek beneden de 30 denken: “Wat is dit voor een nummer?”. Ritchie Blackmore’s (Rainbow) “Man on the silver mountain” werd gespeeld alsof hij hetzelf verzonnen had. Ook voorbeelden Pat Travers en Gary Moore passeerden de revue. Bij het “Stil got the Blues” werd de technische perfectie van de muzikanten een beetje pijnlijk duidelijk. Dan blijkt het dat je blues toch echt in je bloed moeten hebben zitten, want de slepende en bijna dramatische slome feel die je bij zo’n nummer van zowel de drummer als gitarist verwacht was het ‘net niet’ (te perfect en elke noot strak op de tel). Maar ach, verder was er de hele avond niets te ‘klagen’ 🙄 .

 

Paul Gilbert Neemt Zichzelf Niet Zo Serieus

Als je ooit een videoclip of instructie video van Paul Gilbert gezien hebt dan weet je dat hij zichzelf niet zo serieus neemt. Of als je zijn oude website nog kent (momenteel nog toegankelijk op zijn huidige website onder ‘archive’), dan weet je dat er veel humor in hem schuil gaat. Op het podium zie je dat ook terug in gekke bekken en kleine grapjes die hij maakt. Een moment waar hij zelf hard om moest lachen was tijdens een solo van Amy. Paul klemde de body van zijn gitaar onder zijn oksel terwijl hij zijn linkerhand op de hals en zijn rechterhand met plectrum gewoon in positie hield. Vervolgens liet hij zijn gitaar op het juiste moment onder zijn oksel vandaan ‘vallen’ zodat deze langs zijn plectrum viel en hij een akkoord aansloeg. Het is lastig om dit in schrift duidelijk te krijgen, maar het zag er erg grappig uit. Een ander hilarisch moment was de instrumenten-wissel. Paul ging drummen, Thomas ging bassen, Kelly ging gitaar spelen en Emi ging zingen. En ze speelden Sin City van AC/DC (het mocht niet al te moeilijk zijn natuurlijk), compleet met Angus Young achtige solo en sprongetjes. Erg hilarisch!

[youtube width=”640″ height=”390″]http://www.youtube.com/watch?v=mvzw3h26dbY[/youtube]

 

Een Concert vol Energie en Plezier

Paul Gilbert en band had een lange busrit erop zitten maar hadden het ondanks de lange reis en wellicht de vermoeidheid duidelijk naar hun zin: “On my setlist it say’s ‘Encore’. You know what that means? It means that we go backstage and wait for you to call us back with ‘we want more’. I like it that much here, that we’re not going away and stay right now to play a few more songs!”. Die tweede (echte) toegift kwam uiteindelijk ook nog met een aantal ongeplande nummers. Het publiek was enthousiast en de band was enthousiast. Even nog een Johnny Cash immitatie van “To Be With You”. En als allerlaatste noot van het concert (na twee en een half uur spelen) en bij gebrek aan een whammy-bar (die heeft Paul niet nodig; hij imiteert de whammy-bar wel met zijn vinger) maakt Paul nog een mooie dive-bomb door simpelweg de stemschroef van zijn E-snaar los te draaien. Simpel, maar leuk. Al met al een fantastisch concert met Paul Gilbert op een nieuw niveau, mede dankzij de invloed van zijn mede muzikanten.