Gitaarconcert – Je Voorbereiding als Gitarist

De voorbereiding van een gitarist voor een gitaarconcert of optreden zijn belangrijk. Spreekwoordelijk is de voorbereiding het halve werk en in de praktijk is dat ook zo. Als je zonder stress en met een goede voorbereiding het podium opgaat dan moet het wel heel gek lopen wil je niet goed spelen. Uiteraard heeft iedere persoon een eigen ritueel en routine, maar er bestaat een heel scala aan voorbereidingen die voor vrijwel iedere gitarist hetzelfde zijn. En dan hebben we het niet over vooraf goed oefenen, want dat doet elke serieuze gitarist. Wat zijn de dingen waar je op moet letten en hoe kun je daarmee je kansen voor succes als gitarist ‘on stage’ ontzettend vergroten? Dit artikel zal hier verder op ingaan.

 

 

De dagen vooraf aan het gitaar concert

Het is je door je moeder en op school al vaak genoeg gezegd in je leven: “Je moet goed uitgerust zijn”. Eigenlijk heel vanzelfsprekend. Helaas kan het in ons drukke leven niet altijd opgevolgd worden, maar probeer er wel rekening mee te houden. Zorg dat je lijf in het ritme komt van het optreden. Speel je pas om 11 uur ‘s avonds, zorg dan dat je de dagen vooraf aan het optreden wat later naar bed gaat zodat je in het ritme komt van hete laat opblijven. Doe oordoppen in als je gaat slapen en slaap vervolgens lekker uit, zodat je uitgerust bent en niet gestoord kunt worden door een wekker of iets anders (al is dit in de praktijk voor de meesten niet haalbaar vrees ik).

 

Een grote fout die veel gitaristen maken is om hun vingers te sparen vooraf aan een optreden door niet meer te spelen. Of ze maken juist de fout door teveel te spelen vooraf aan het optreden. Gitaristen die veel spelen hebben een eeltlaag op hun vingertoppen. Speel je een week niet, dan zal deze laag dunner worden en krijg je dus eerder last van je vingers. Speel je vooraf aan het optreden juist veel meer dan je gewend bent (omdat je bijvoorbeeld voor het optreden extra veel wilt oefenen), dan krijg je ook pijn aan je vingers omdat deze het niet gewend zijn. Of je forceert blessures aan je arm, elleboog of pols. Hier is het spreekwoord ‘overmaat schaadt’ van toepassing. Dit is ‘overmaat’ als je in de dagen vooraf aan het optreden veel meer speelt dan dat je normaal doet. Of juist ‘overmaat’ tijdens het optreden zelf omdat je daarvoor een tijdje niet meer gespeeld hebt. Zorg dat je een vast schema van spelen en oefenen hebt. Bijvoorbeeld één uur of twee per dag. Het houdt niet alleen je vingers in conditie, maar ook de spieren van je pols, hand en onderarm. En als je meer wilt oefenen, voer dit dan in de periode vooraf aan het optreden geleidelijk op, maar luister naar je lichaam en gun het de tijd om te herstellen.

 

Controleer je gitaar, snaren en apparatuur

Vooraf aan een optreden zorg je dat je instrumenten en randapparatuur in orde zijn. Bij een elektrische gitaar is het niet ongebruikelijk om de snaren vooraf aan het optreden te vervangen. De kans op het knappen van een snaar neemt hiermee af maar ook klinken nieuwe snaren simpelweg een stuk mooier. Bij een western gitaar met stalen snaren is het ook mogelijk om de snaren te vervangen, maar minder gebruikelijk om dit voor elk optreden te doen. En bij een klassieke gitaar met nylon snaren wil je de snaren juist verder vooraf aan het optreden vervangen omdat er rek in nieuwe snaren zit. Controleer eventueel ook je effecten en versterker.

 

Voordat je vertrekt is het verstandig om een lijstje te maken van die dingen die je nodig hebt en mee wilt nemen. Met een gitaar (of gitaren) komt je al een heel eind en afhankelijk van het soort gitaar en de muziekstijl die je speelt, neem je andere dingen mee. Denk aan: effecten, versterker en speakerkast(en), kabels, verlengsnoer, plectrums, reserve snaren, reserve buizen, reserve zekeringen, gereedschap als een schroevendraaier en inbussleutel, batterijen, oordopjes of je in-ear, draadloze systemen, voetsteunen, een kruk om op te zitten, opname apparatuur, fototoestel, je outfit en reserve kleren, handdoek, stagetape of ducktape, stem apparaat, gitaar standaard, setlijsten of speellijst, bladmuziek, capodaster, slide en wellicht een strap (band voor om je schouder waar de gitaar aan hangt) als deze niet standaard aan je gitaar vast zit. Een hele lijst die voor elke gitarist anders zal zijn, maar het is handig als je het voor jezelf duidelijk hebt. Dat scheelt veel stress en paniek omdat je (mogelijk) iets vergeten bent of kunt zijn.

 

Opbouw en soundcheck

Het is heel belangrijk om veel tijd uit te trekken voor het opbouwen en soundchecken. Je wilt dit niet onder tijdsdruk doen. Zeker als je veel apparatuur hebt is het goed om alles goed aan te sluiten en te controleren dat het werkt. Er is niets stressvoller dan electronica die niet werkt op het moment dat je geen tijd hebt om het op te lossen.

 

Het overslaan of afrafelen van de soundcheck kan tot gevolg hebben dat je optreden slecht gaat omdat je jezelf niet goed kunt horen. Ondanks dat een soundcheck geen garantie is, sluit het wel veel dingen uit. De akoestiek tijdens een soundcheck is namelijk anders omdat de zaal niet gevuld is met publiek. Hier zul je overigens meer last van hebben als je zonder een in-ear systeem speelt. Zorg bij het soundchecken dat je verschillende nummers probeert (hard, zach, clean, vervormd, met en zonder zang, etc.) zodat je zeker weet dat je precies hoort wat je tijdens het optreden ook wilt horen.

 

Het stemmen van de gitaar

Er is niets frustrerender dan het spelen op een valse gitaar. Zowel voor de gitarist als het publiek. Als gitarist hoor je het normaal gesproken sneller dan het publiek, maar je bent tijdens het spelen niet altijd in de gelegenheid om te stemmen. Zorg er daarom voor dat je gitaar vooraf aan het optreden gestemd is. Laat desnoods iemand anders vlak voordat je opkomt nog een keer de gitaar stemmen.

 

Een andere reden om ruimschoots vooraf aan het optreden op de plek van bestemming te zijn heeft ook te maken met het stemmen van de gitaar. Een gitaar is van hout en hout past zich aan aan zijn omgeving. De temperatuur en de vochtigheid van de ruimte waarin je speelt is van invloed op het ‘gedrag’ van je gitaar. Bij grote veranderingen in temperatuur en vochtigheid zal je gitaar ontstemmen. Daarom is het van belang dat je gitaar kan acclimatiseren in zijn nieuwe ruimte. Dit voorkomt dat de gitaar tijden het concert blijft ontstemmen.

 

Eten en drinken vooraf en tijdens een gitaarconcert

Ook met betrekking tot eten is het niet anders dan bij andere belangrijke dingen in het leven. Iedereen weet dat ontbijten belangrijk is als je naar school gaat of gaat werken. En ook iedereen weet dat je vlak voor het sporten geen zware maaltijd moet eten. Als gitarist is dit niet anders. Je moet goed eten, maar zorg dat er minimaal een uur tussen je maaltijd en het spelen zit. Bij voorkeur eet je iets met veel koolhydraten zoals pasta. Een hele avond op het podium is als het ware topsport, dus zorg ook dat je het op die manier benadert. Tenminste, als je het maximale uit je gitaarspel wilt halen.

 

Drink geen alcohol vooraf aan en tijdens een optreden. Het maakt je duf, traag en minder scherp. Drink juist veel water tijdens een optreden. Zeker als je in een band speelt, dan beweeg je vaak veel en sta je te zweten onder felle lampen. Het aanvullen van je vocht reserves is daarom belangrijk en helpt ook om je lichaam zo lang mogelijk schoon te houden van verzuring en kramp.

 

Warming up als gitarist?

Een warming-up als gitarist is natuurlijk niet stoer. Althans dat denk je. Net zoals met het eten en drinken, is het belangrijk om een optreden als topsport te benaderen. Althans, als je het maximale uit jezelf wilt halen als gitarist op het podium. Zeker als je met een moeilijk of snel nummer opent, dan is opwarmen essentieel. Een hardloper gaat niet rennen met koude benen en een gitarist dient niet te gaan spelen met koude vingers. Bands als Metallica vergen fysiek zoveel van zichzelf dat ze een half uur vooraf aan het optreden een stukje gaan hardlopen of gaan rekken en strekken. Op die manier verschijnen ze topfit op het podium en presteren ze urenlang op hoog niveau. Een gitarist als John Petrucci (Dream Theater) rekt en strekt zijn vingers altijd met een aantal vaste oefeningen voordat hij gaat gitaarspelen (zowel voor het oefenen als voor het optreden). Een goede opwarming van je spieren voorkomt blessures en zorg dat je topfit op het podium verschijnt.

 

Het Ritueel van de gitarist

“Het ritueel’ klinkt als iets heel vaags en wellicht spiritueels, maar iedereen weet wat ik ermee bedoel. Voor de één is het een schietgebedje, voor de ander een meditatie en voor weer iemand anders wellicht een high-five, yel of groeps-hug. Het is je emotioneel opladen tot een piekniveau om daarna op het podium te gaan en te knallen! Daarnaast zorgt een goed ritueel ervoor dat je positieve ankers legt in je onderbewustzijn zodat je podiumvrees kunt overwinnen en je lichaam in een staat van maximale prestatie laat komen. Ook dit klinkt wellicht wazig en vaag maar is ook niets anders dan topsporter doen. Gitaar spelen is nou eenmaal topsport 🙂

 

Leuk zo’n voorbereiding, maar ‘Get real’!

Natuurlijk is de praktijk in veel gevallen heel anders. De gemiddelde gitarist zal niet alle bovenstaande punten nodig hebben of uitvoeren. Als je elke avond voor een volle Arena staat of je bent één van de betere gitaristen op de aardbol dan is wellicht alles van toepassing, maar anders niet. Of toch? Bepaal voor jezelf wat voor jou toepasselijk is. In elk punt zit wel een kern van waarheid die voor elke gitarist geldt, ongeacht niveau of soort optreden. En als je veel op het podium staat (of zit) zul je het meest zeker herkennen. Maar de invulling is heel persoonlijk en voor iedereen anders!