Bladmuziek Voor Gitaar – Tips

Bladmuziek voor de gitaar is er in alle soorten en maten. Voor een beginnend gitarist is het vaak verwarrend. En voor een gevorderd gitarist is het vaak frustrerend omdat veel bladmuziek fouten bevat. Je hebt notenschrift, akkoorden-schema’s en ook nog een tabulatuur (of afgekort gitaartabs). Wanneer gebruik je welke soort bladmuziek? Waar moet je op letten? Wat zijn de voor- en nadelen van de verschillende vormen? Wat is gemakkelijk en moeilijk? En wat zijn de tips rondom bladmuziek voor de beginnende en gevorderde gitarist?

 

Gitaar Notenschrift

De meest traditionele bladmuziek is notenschrift. Notenschrift bestaat uit vijf lijnen, een sleutel, maten, tempo, toonsoorten gevormd door kruizen en mollen, noten, rusttekens, herhalingstekens en nog vele andere tekens.

 

Het voordeel van notenschrift is dat het zeer gedetailleerd is. Je hoeft de muziek niet te kennen of eerst te beluisteren om het te kunnen spelen. Alle noten, de lengte, de intonatie, het ritme, de volgorde, alles staat op papier. Gitaristen die traditioneel gitaar leren spelen op een muziekschool of conservatorium, leren noten lezen om daarmee van papier te spelen. Het leren van notenschrift is de meest lastige manier, maar wel de beste manier. Wil je professioneel sessiemuzikant worden, dan is het een noodzaak om van papier te leren lezen. Let bijvoorbeeld eens op de Edwin Evers band tijdens een programma als The Voice of Holland. De muzikanten lezen, in elk geval tijdens de voorrondes, van papier omdat ze niet de tijd hebben om al die nummers uit hun hoofd te leren. Notenschrift is dan een geweldige oplossing die met name als houvast en leidraad dient (want de melodie zit  uiteraard wel in het hoofd).

 

Naast dat het langer duurt voordat je goed en snel notenschrift kunt lezen en spelen, is het nadeel dat je het gebruik van notenschrift vaak kun herkennen aan de nuances in het spel. De gemiddelde gitarist die een nummer van papier speelt moet zich op twee dingen tegelijk richten. Enerzijds het lezen van papier, anderzijds het spelen op de gitaar. Een gitarist die niet hoeft te lezen kan alle aandacht en energie stoppen in het gitaar spelen. En dat hoor je vaak in positieve zin terug aan het gitaarspel.

 

Bedenk dus goed wat je wilt als gitarist. Wil je graag in een band spelen, zelf nummers componeren of bij een kampvuur liedjes spelen, dan kun je prima vooruit met tabulatuur en akkoorden. Maar wil je sessie-gitarist worden, gitaarleraar worden of met name veel klassieke gitaarstukken spelen, dan is het zeker aan te raden om noten te leren lezen!

 

Gitaar Akkoordenschema’s

Akkoorden zijn meerklanken, op papier aangeduid met een letter in combinatie met eventuele toevoegingen in de vorm van letters en/of cijfers. Zo staat vaak boven een notenbalk geschreven binnen welk akkoord er gespeeld wordt. Je ziet dan bijvoorbeeld ‘C’ of ‘Cm’ of ‘Cm7’ of ‘Csus4’ of een andere variant staan. Akkoordenschema’s voor gitaar vertalen deze akkoorden in een schematische weergave die speciaal voor de gitaar bestaat.

 

 

 

 

 

 

 

De verticale lijnen in de schema’s illustreren de snaren van de gitaar (van links naar rechts E A D G B e ; Een Aap Die Geen Banaan Eet). Van boven naar beneden geeft elke lijn een fret op de hals van de gitaar weer, eventueel voorafgegaan door een cijfer van de laagste fret (het schema van akkoord D5 visualiseert dus de gitaarhals vanaf fret 5). De stippen geven aan welke snaren op welke toetspositie moeten worden ingedrukt.

 

Deze schematische weergave maakt het dus voor gitaristen, die de akkoorden niet uit hun hoofd kennen, gemakkelijk om een nummer te spelen. Veel beginnende gitaristen kennen wel de open basis akkoorden uit hun hoofd, maar zodra er een toevoeging komt of een barre akkoord dan helpt de schematische weergave van een akkoordenschema.

 

Akkoordenschema’s helpen dus om snel en gemakkelijk de akkoorden van een nummer te lezen en mee te spelen op de gitaar. Solo’s of een melodie van losse noten kun je er niet mee weergeven. Overigens zie je de schema’s soms ook in een gekantelde weergave, dus met de eerste fret aan de linkerkant in plaats van bovenaan.

 

Gitaar Tabulatuur (of Gitaartabs)

Tabulatuur is een vereenvoudigde weergave van het notenschrift. Het grote voordeel is dat je ook zonder enige studie of instructie een melodie kunt leren lezen en spelen. Het is eigenlijk een uitgebreidere weergave van het principe van de akkoordenschema’s, maar dan uitgezet in de tijd.

 

 

 

 

Ook bij een gitaartab stellen de lijnen de snaren van de gitaar voor. Van beneden naar boven de E A D G B en hoge e snaar. De cijfers geven aan welke toets ingedrukt moet worden op welke snaar, waarbij je van links naar recht leest en achtereenvolgens speelt. Het is dus een zeer eenvoudige manier om een gitaarnummer van papier te spelen. Het visualiseert welke snaar je op welke positie van de gitaarhals je moet indrukken en spelen.

 

Bij gitaar tabulatuur worden ook speciale notaties en tekens gebruikt om verschillende technieken aan te geven, zoals een slide, hammer on, pull off, tapping, tremolo techniek, flageolet, legato techniek of bijvoorbeeld een barre akkoord.

 

Het grote nadeel van tabulatuur is dat het aspect tempo vrijwel helemaal verdwenen is. Er staan nog wel maatstrepen aangeduid, maar daar houdt het dan ook wel mee op. Hoe lang een noot duurt staat niet vermeld. Daarnaast is ook de maatsoort en het tempo niet duidelijk als het niet ergens apart vermeld wordt. Mat andere woorden, als je de muziek die bij de tabulatuur hoort niet kent, dan weet je nog steeds niet wat je moet spelen. Een tabulatuur is dus eigenlijk bedoeld om een nummer waarvan je de melodie al kent, zo snel mogelijk in te studeren en/of na te spelen op de gitaar.

 

Gecombineerde Bladmuziek voor de Gitaar

Bij gitaar bladmuziek die je online of in een muziekwinkel koopt, zijn vaak de verschillende notatievormen gecombineerd. Zowel notenschrift als tabulatuur als akkoordenschema’s worden dan gecombineerd tot één geheel. Soms zelfs vergezeld van songteksten. Overigens is het wel vaak zo, dat de akkoorden als letters boven de notenbalk genoteerd staan en dat de grafische weergave van de gitaarakkoorden in de vorm van akkoordenschema’s in een index terug te vinden zijn.

 

 

 

 

 

 

Waar Moet je op Letten bij Bladmuziek voor Gitaar?

Afhankelijk van wat je als gitarist wilt en kunt, zul je gebruik willen maken van andere vormen van gitaar bladmuziek. Iemand die snel en goed notenschrift kan lezen zal dat prefereren boven andere vormen van bladmuziek. Kun je geen noten lezen en speel je alleen akkoorden, dan heb je voldoende aan de gitaar akkoorden in geschreven danwel schematische vorm. En speel je met name covers en kun je geen noten lezen, dan kun je een nummer toch vanaf bladmuziek instuderen door middel van een geweldige uitvinding die tabulatuur heet!

 

Maar let op! De kwaliteit van bladmuziek varieert nogal. Zowel bij de officiële bladmuziek uit de winkel als de tabulatuur die overal op het internet te vinden is, schort er vaak van alles aan.

 

Van elke grote artiest zijn boeken met bladmuziek te vinden in een muziekwinkel, waarbij vaak volledige albums zijn uitgeschreven. Echter, lang niet altijd zijn deze uitgeschreven door gitaristen. En als het dan al door gitaristen op papier is gezet, dan blijft het de vraag hoe goed die gitaristen zijn. Het is niet ongebruikelijk dat een heel boek in een andere toonsoort dan de originele muziek is uitgewerkt. Waarom? Geen idee. Wellicht omdat het eerst op piano is uitgewerkt en later als een arrangement vertaald is naar een boek voor de gitaar. Ook zie je bij de moeilijkere gitaarpartijen vaak dat de notatie in het boek een benadering en interpretatie is van de echte partij. Een gitaarsolo van grote jongens als Vai, Gilbert of Malmsteen is niet voor elke gitarist te volgen en foutloos op papier te zetten. Daarnaast zijn sommige solo’s en technieken ook niet op papier te zetten, simpelweg omdat er geen notatie voor bestaat en er dus naar een compromis gezocht zal worden.

 

Het probleem met gitaar tabulatuur is enerzijds dat er van elk nummer vaak veel verschillende versies in omloop zijn. Anderzijds, een nog groter probleem is dat vrijwel al deze versies door amateur gitaristen gemaakt en verspreid zijn. De kwaliteit varieert dus enorm. Het is dan ook niet ongebruikelijk dat gitaartabs ontzettend veel fouten bevatten.

 

De ervaring leert dat met name nummers die speciaal voor de gitaar zijn geschreven weinig tot geen fouten bevatten. En dan zit je dus al snel in de klassieke gitaar composities  die vaak ook al heel wat jaren bestaan  😛

 

Gebruik je oren als je Bladmuziek voor Gitaar gebruikt!

De grootste tip is daarom om gitaar bladmuziek te gebruiken als basis en leidraad, maar om je oren uiteindelijk als belangrijkste ijkinstrument in te zetten! Speel je klassieke gitaarmuziek, dan zullen er weinig fouten zitten in de bladmuziek die je gebruikt. Speel je andere soorten gitaarmuziek uit gepubliceerde boeken met bladmuziek (die in de juiste toonsoort zijn uitgewerkt), dan zal het grotendeels ook goed zijn opgeschreven. In dat geval zijn het vaak de nuances (speciale gitaartechnieken of andere posities op de giaarhals) die het verschil maken. Maar gebruik je voornamelijk tabulatuur, ga er dan bij voorbaat vanuit dat het niet helemaal correct is uitgewerkt en opgeschreven. Vertrouw dan voornamelijk op je oren. Gebruik bladmuziek als basis, maar leer luisteren naar de muziek zodat je altijd zeker weet dat je de goede noten op de juiste manier speelt. En als je dat veel oefent dan zul je merken dat je die bladmuziek als gitarist steeds minder nodig hebt!